Metalurg wyjaśnia: kompromis między twardością a wytrzymałością
Życie opiera się na kompromisach – nawet w takiej kwestii jak części eksploatacyjne w maszynach Väderstad. Bardzo twarde części wytrzymują dłużej, ale nie powinny być zbyt twarde. Twardość materiału mierzy się poprzez jego odporność na trwałe odkształcenia, a bada się ją przez dociskanie próbek do materiałów przy zmiennym obciążeniu.
Należy zrównoważyć twardość materiału, aby uniknąć kru-chości zmniejszającej skuteczność działania części. Kluczo-we znaczenie ma wytrzymałość, czyli odporność na powsta-wanie pęknięć. Twardość stali zależy od jej składu oraz od obróbki cieplnej, której została poddana. Wyższa zawartość węgla daje twardszą stal, która może być jednak bardziej kru-cha. Dostawcy muszą oferować stałą jakość i czystą stal, aby części eksploatacyjne były niezawodne. Doskonałą cechą stali jest fakt, że można ją hartować. Jeśli podgrzejemy ją do jasnego czerwono-pomarańczowego koloru, atomy żelaza układają się wewnątrz materiału w sposób, który umożliwia węglowi zmieszczenie się w małych przestrzeniach, które nie istnieją w temperaturze pokojowej. Jeśli stal zostanie następ-nie szybko schłodzona, na przykład w kąpieli wodnej, atomy węgla nie mają czasu się wycofać i muszą pozostać w tych miejscach. Powstaje wówczas twarda faza zwana martenzy-tem, która niestety jest również bardzo krucha.
Utwardzone części eksploatacyjne mogą stać się zbyt kruche. Mogą też pękać podczas montażu. Hartowanie stali po utwardzaniu ma kluczowe znaczenie, ponieważ zmniejsza jej kruchość, choć oznacza to rezygnację z najwyższej twardości na rzecz zwiększonej wytrzymałości. Producenci części muszą często mierzyć się z tym wyzwaniem, ponieważ tworzenie funkcjonalnych elementów, które wytrzymują warunki przygotowywania gleby, wymaga zrównoważenia twardości i wytrzymałości. Na przykład stal talerza Carrier jest nieco twardsza niż stal nakładki kultywatora, co pozwala zmaksymalizować jej trwałość użytkową. Ten przykład podkreśla potrzebę zastosowania w różnych częściach różnych poziomów twardości. Nie pytaj o możliwie najtwardsze części eksploatacyjne, ale o najlepsze możliwe części do Twojej maszyny Väderstad.
